Pas marrjes së një njoftimi për lëshimin e materieve ndotësve në lumin Vardar nga kanali kullues në vendbanimin Gazi Baba – Shkup, nga Inspektorati Shtetëror i Mjedisit Jetësor, më 09.04.2020, janë kryer disa inspektime të jashtëzakonshme.
Për këtë qëllim, ne e informojmë publikun se në kolektorin kryesor në kompleksin industrial Zhelezara rrjedhin: ujra fekale nga të gjitha kompanitë dhe firmat ekzistuese brenda ish-fabrikës Zhelezara, përmes një kanalizimi të posaçëm fekal; ujrat atmosferike nga strukturat e çatisë së ndërtesave, të cilat rrjedhin pjesërisht nëpër kanalizimet fekale dhe një pjesë përmes kanalizimeve speciale atmosferike; ujërat atmosferike nga zonat ujëmbledhëse të rrugëve dhe parkingjeve përmes kanalizimesh speciale atmosferike. Uji po rrjedh edhe në kolektorin kryesor përmes lidhjeve të kanalizimeve nga kanalizimet e qytetit nga vendbanimet Butel, Zhelezara, IPSH Re-Medika dhe stacioni shëndetësor IPSH Zhelezara. Jashtë kompleksit industrial, përgjatë rrugës së kolektorit deri në lumin Vardar, me lidhje kanalizimesh rrjedhin edhe ujëra nga ndërmarrje të caktuara, si vijon: ish ndërtesa nga Godel-Kozhara, Tinex, Separimii Betonit, QSHEMSH, QSHA, ndërmarrjet private, shtëpitë familjare dhe shfrytëzues të tjerë. I gjithë uji përmes kolektorit shkarkohet në lumin Vardar
Sipas sa asaj që u përmend më lartë, së pari u bë një inspektim vizual në orën 12:30, në lumin Vardar, në vendndodhjen e mësipërme, ku u konkludua se uji i rrjedhshëm ka një ngjyrosje me një ngjyrë të zbehtë të verdhë-kuqërremtë, që zhduket në një distancë prej 3-4 metrash në lumë. Gjatë inspektimit është bërë dokumentacioni fotografik.
Pastaj u krye një inspektim i jashtëzakonshëm në kompleksin Zhelezara, nga personat juridikë që i nënshtrohen A – LejessëIntegruar Ekologjikee që janë në kompetencën e Inspektoratit Shtetëror të Mjedisit Jetësor, si vijon:
1. Në orën 13:00 në subjektin juridik LIBERTI SHA Shkup, gjatë së cilës u konkludua se punojnërepartet Luzhilnica, Plastifikacija dhe Pocinkalna. Personat e pranishëm nga LIBERTI SHA Shkup deklaruan se nuk kishte probleme dhe incidente në procesin e prodhimit. Sipas dinamikës së marrjes së mostrave nga ujërat e zeza dhe kryerja e analizave në laboratorin posedues në orën 10:00 nga pishina e daljes 4, uji u mor për provë dhe PH është 6.85, dhe Fe është 4.86 mg / l dhe ato janë në vlerat kufitare.
Nga Inspektorati Shtetëror i Mjedisit Jetësor u udhëzua që menjëherë të bëhen teste nga pishina e daljes 4 dhe nga pusetaAGW1 që më pas shkon në kanalin e kullimit dhe menjëherë të bëhen analiza të PH dhe Fe në laboratorin pronësore, si dhe të tre mostrat e marra në ora 10:00 dhe në ora 13:00 të merret për ekzaminim në një laborator të akredituar me të gjithë parametrat e përshkruar në A-Lejen e Integruar Ekologjike. Pas 2 orësh, rezultatet u dorëzuan në Inspektoratin Shtetëror të Mjedisit Jetësor, ku u konkludua se nga pishina e daljes 4 PH është 7,31, dhe Fe është ,08 mg / l, dhe AGW1 – puseta PH është 6,65, dhe Fe është 4 , 4 dhe këto janë në vlerat kufitare.
Gjithashtu, është urdhëruar që pas marrjes së rezultateve të analizës së ujit nga laboratori i akredituar, ato të dorëzohen në Inspektoratin Shtetëror të Mjedisit Jetësor.
2. Inspektim i mbikëqyrjes së jashtëzakonshme në ubjektin juridik “Makstil” SHA Shkup, ku u konstatua se repartiÇeliçarnica nuk po funksionon, dhe reparti Valavnica për fletë metalike të trashë po punon. Me përfaqësuesit e subjektit juridik, u vizitua një stacion pompimi J-42 ku ujërat e zeza të tepërta shkojnë te kolektori dhe vazhdojnë në kanalin e kullimit.
Të pranishmit deklaruan se nuk kishin asnjë problem gjatë procesit të prodhimit. Në vetë stacionin e pompimit J-42, ata kanë një matës të vazhdueshëm për matjen e rrjedhës, temperaturës dhe PH së ujit që shkon në kolektor. Me kërkesë të Inspektoratit, u dorëzuan rezultatet e njehsorit të vazhdueshëm që janë në vlerat kufitare. Të pranishmit deklaruan se kishin kuptuar nga rrjetet sociale për ngjyrosjen e ujit në lumin Vardar dhe menjëherë (më 09.04.2020) ata morën një provë uji nga stacioni i pompimit J-42 dhe e dorëzuan në laboratorin e akredituar – “Kontrolli Teknik” për të përfunduar analiza në përputhje me A – Lejen e Integruar Ekologjike, si analiza të jashtëzakonshme, megjithëse analizat e rregullta janë kryer në 06.04.2020. Pasi marjes së rezultateteve nga laboratori i akredituar – “Kontrolli Teknik” nga 06.04.2020 dhe nga 09.04.2020, iu udhëzuan që t’i paraqisnin për inspektim në Inspektoratin Shtetëror të Mjedisit Jetësor.
3. Në kompleksin Zhelezara, është kryer edhe një inspektim i jashtëzakonshëm në ESM-Energetika, i cili është në funksionim të rregullt për prodhimin e energjisë termike dhe nuk ka shkarkime të vazhdueshme të ujërave të zeza nga procesi i punës dhe nuk ka pasur probleme me shkarkimin e tyre, ndërsa dy bazat e asfaltit me A- Lejen e Integruar Ekologjike të NP Rrugët dhe Rrugicat dhe BAUER BG nuk lëshojnë ujëra të zeza nga procesi i tyre i punës. Subjektet juridikë “Skopski Leguri” dhe “RAD KOM” që janë në të nuk funksionojnë me vite.
